İran ve Avrupa Ülkeleri, Nükleer Görüşmeler İçin İstanbul’da Toplandı

İran ile Avrupa ülkeleri, nükleer faaliyetlere ilişkin görüşmeler için İstanbul’da bir araya geldi. İran’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda gerçekleşen görüşmelere heyetler katıldı. Heyetleri taşıyan araçlar, İran’ın İstanbul Başkonsolosluğu’na giriş yaptı ve görüşmeler basına kapalı bir şekilde devam etti.

İran’ı temsilen dışişleri bakan yardımcıları Mecid Tahtrevançi ve Kazım Garibabadi’nin katıldığı görüşmeler, 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmanın Avrupalı taraflarının talebiyle gerçekleşiyor. İngiltere, Fransa ve Almanya’dan oluşan E3 grubu, İran ile diplomatik temasların sürdürülmesi konusunda anlaşmıştı.

İsrail’in Saldırıları ve Görüşmelerin Duraklaması

İran ile ABD arasında devam eden müzakere süreci, İsrail’in 13 Haziran’da İran’a yönelik saldırılarıyla kesintiye uğramıştı. Hem ABD hem de Avrupa ülkeleri, İsrail’in müzakerelere zarar vermesinden endişe duyuyor.

Özellikle “tetik mekanizması (snapback)” maddesi konusunda endişeler artıyor. Bu mekanizma, 18 Ekim’de sona erecek ve Avrupa ülkeleri, İran’ın nükleer faaliyetlerine ilişkin çözüm bulunamaması durumunda yaptırımları tekrar getirebilecek.

2015’teki Nükleer Anlaşma ve Snapback Mekanizması

2015 yılında İran ile BM Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında imzalanan nükleer anlaşma, ABD’nin tek taraflı çekilmesiyle zorlu bir sürece girmişti. Avrupalı ülkeler, ABD’nin yaptırımlarını telafi etmek için adım atmamıştı.

İran, anlaşmada belirtilen taahhütlerini durdurmaya başlayarak tepki göstermiş ve yüksek düzeyli uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yönelmişti. Avrupa ülkeleriyse, İran’ın anlaşmayı ihlal etmesi durumunda yaptırımları tekrar getirebilecekleri tehdidinde bulunuyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Avrupalıların bu mekanizmayı işletme hakkına sahip olmadığını ve anlaşmanın temellerini sarsarak katılımcı rollerini kaybettiklerini ifade etmişti.