İsrail’in Refah’ta başlattığı saldırıların Gazzelilerin haklarını geri dönülmez şekilde zarara uğrattığı gerekçesiyle Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Uluslararası Adalet Divanı’ndan (UAD) talep ettiği ek tedbirlere ilişkin duruşmalar ikinci gününde devam etti. İsrail heyeti, burada yaptığı savunmada, Gazze’deki saldırıların ‘askeri gerekliğini’ savundu ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Refah’taki saldırıların son verilmesi ve İsrail’in Filistin topraklarından çekilmesi talebinin reddedilmesini istedi.
İsrail Dışişleri Bakanlığı Baş Hukuk Danışmanı Yardımcısı Tamar Kaplan Tourgeman, UAD’de yaptığı konuşmada, İsrail hakkında ‘soykırım’ davası açan Güney Afrika Cumhuriyeti’nin bulunduğu geçici tedbir talebinin reddedilmesini istedi. Bu esnada mahkeme salonunda bulunan bir eylemci, “Yalancılar” diye bağırarak İsrailli yetkiliyi protesto etti. Eylemci, güvenlik görevlileri tarafından salondan dışarı çıkarıldı.
‘TRAJİK BİR SAVAŞ VAR AMA SOYKIRIM YOK’
Reuters haber ajansının aktardığına göre, duruşmada konuşan İsrail Adalet Bakanlığı yetkilisi Gilad Noam da Güney Afrika Cumhuriyeti’nin suçlamalarının ‘gerçeklerden ve koşullardan tamamen kopuk olduğunu’ savundu. Söz konusu davanın ‘soykırım suçlamasını alaya aldığını’ savunan Noam, bunun Soykırım Sözleşmesi gibi ‘en kutsal sözleşmeyi uygunsuz bir şekilde suiistimal ettiğini’ ileri sürdü. Noam, yaptığı konuşmada, “Devam eden trajik bir savaş var ama soykırım yok” iddiasında bulundu.
‘İSRAİL DERHAL, TAMAMEN VE KOŞULSUZ BİR ŞEKİLDE GAZZE’DEN ÇEKİLMELİ’
Duruşmaların ikinci gününde, İsrail’in sunumundan önce onlarca İsrail yanlısı eylemci demahkeme önünde, Hamas’ın 7 Ekim’de rehin aldığı İsraillilerin fotoğraflarını taşıdı.
Güney Afrika hukuk ekibi, yeni tedbir talebine ilişkin davada, İsrail’in Gazze’deki saldırılarının Filistin halkını yok etmeyi amaçlayan soykırım planının bir parçası olduğunu savunuyor. Güney Afrika’nın Hollanda Büyükelçisi Vusimuzi Madonsela, mahkemenin İsrail’e ‘derhal, tamamen ve koşulsuz bir şekilde tüm Gazze Şeridi’nden çekilmesi emri vermesini’ talep etti. İsrailli yetkili Noam ise İsrail’in askeri operasyonlarının sivilleri hedef almadığını ama Hamas’ın Refah’ı bir ‘kale’ gibi kullandığını ileri sürdü.
GÜNEY AFRİKA HANGİ YENİ TEDBİRLERİ TALEP ETTİ?
Güney Afrika’nın İsrail’e karşı alınmasını talep ettiği yeni tedbirler şu şekilde:
“1- İsrail, Refah’taki askeri saldırılarını durduracak ve derhal geri çekilecek.
2- İsrail, Gazze’deki durumu incelemek ve delillerin korunmasını ve saklanmasını sağlamak amacıyla BM kuruluşları başta olmak üzere sivil toplum kuruluşları, araştırmacılar ve gazetecilerin Gazze’ye engelsiz erişimini sağlamak ve kolaylaştırmak için derhal tüm etkili önlemleri alacak ve ordusunun, erişimi engelleyecek şekilde hareket etmemesini sağlayacak.
3- İsrail, yeni tedbir kararının açıklanmasından sonra bir hafta içinde hem önceki tedbirlerin hem de yeni talep edilen tedbirlerin uygulanması için aldığı önlemleri anlatan erişime açık bir raporu Divan’a sunacak.”
Ne olmuştu?
Güney Afrika Cumhuriyeti, 1948 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle 29 Aralık 2023’te İsrail aleyhine UAD’de dava açmıştı. Güney Afrika, Gazze’deki durumun aciliyeti sebebiyle UAD’den ihtiyati tedbirlere hükmetmesini istemiş ve tedbir talebine ilişkin duruşmalar 11-12 Ocak tarihlerinde Hollanda’nın Lahey kentindeki Barış Sarayı’nda yapılmıştı.
Uluslararası Adalet Divanı, 26 Ocak’ta açıkladığı tedbir kararlarında, İsrail’in Soykırım Sözleşmesi’nin 2’nci maddesinde tanımlanan fiillerin işlenmemesi için elinden gelen tüm önlemleri almasına, İsrail ordusunun Soykırım Sözleşmesi’nin 2’nci maddesindeki fiilleri işlemesini engelleyecek önlemleri ivedilikle almasına, Gazze’deki Filistinlilere yönelik soykırım çağrısı yapanları önlemek, engellemek ve cezalandırmak için gereken tüm adımları atmasına, Gazze’deki Filistinlilerin karşılaştığı olumsuz yaşam koşullarını ortadan kaldırmak için ihtiyaç duyulan temel hizmetlere ve insani yardımın sağlanmasını mümkün kılan acil ve etkili önlemleri almasına, Gazze’deki Filistinlilere karşı Soykırım Sözleşmesi’nin ihlalini gösteren delillerin yok edilmesini önlemek ve korunmasını sağlamak için etkili tedbirler almasına, kararın yürürlüğe girmesinden itibaren 1 ayda alınan tüm tedbirler hakkında mahkemeye bir rapor sunmasına hükmetmişti.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
